Subwoofer’ınız Kaç Watt Olmalıdır?

Güç olayının soundbarlarla bu kadar parlatıldığı bir dönemde en çok güce ihtiyaç duyan cihaz olan subwoofer’ların ne kadar güce ihtiyaç duyduğunu anlamamız sanırım daha çok önem arz etmektedir.

Bunun için öncelikle Subwoofer’ın duyarlılığını/hassasiyetini (sensitivity) bilmemiz gerekmektedir.

Bunu bir örnekle ele alalım:

Her zamanki gibi dünyanın en iyi subwooferlarını yapan Perlisten’den bir örnek verelim:

Perlisten D15s, bu 15” lik THX Dominus sertifikasına sahip dünyanın en küçük subwoofer’ıdır. Kapalı (sealed) olan bu subwoofer’ın duyarlılığı 92dB’dir. Bu demek olur ki, bu cihaza 1 metre mesefaden 1 watt güç verdiğimiz zaman 92db şiddetinde ses üretebilir.

Bildiğimiz gibi gücü her 2 kat atışımız bize 3 db kazandırır. O zaman 2 watt güç verirsek 1 mt’den bu cihaz bize 95 db güç verebilir.

Peki mesafeyi 2 kat artırırsak ne olur? Mesafenin ikiye katlanması ses seviyesinin 6db düşmesi demektir. Örneğin, yukarıdaki örnekten devam edersek oturma noktamız 4 metre ise, 2 watt güç ile 4 metreden 83db ses alabiliriz.

Filmlerde kodlanan LFE kanalını yapımcının istediği şekilde duyabilmemiz için, sesleri oturma noktamızdan 105db seviyesinde almamız gereklidir. Hatta kaibrasyon esnekliği için buna 3-5 db ekleyebilirsiniz.

Tüm bu bilgiler dahilinde bu subwoofer’ın 4 metreden en az 105 db ses verebilmesi için bize ne kadar güç gereklidir?

2w, 4 metre = 89 db

20w, 4 metre = 99 db

40w, 4 metre = 102 db

80w, 4 metre = 105 db

Hesaplamalarımıza göre bu subwoofer’ın sürülmesi için sadece 80 watt yeterli gözüküyor değil mi?

Ancak, durum aslında gözüktüğü kadar basit değildir. Ses cihazlarının duyarlılığı ölçülürken genellikle 1khz frekansı çaldıklarında ölçülen değerler verilir. Bunun çeşitli ölçüm yöntemleri vardır. Bazıları 2/4 metreden ölçüp bunu 1 metreye indirger, bazıları farklı tarz sesler kullanır, bazıları tüketiciyi yanıltmak için en cihazın en hassas olduğu frekansı ölçer ve burada böyleyse, 1khz’de de budur gibi hesaplar yapar. Ama sonuçta genellikle referans alınan frekans 1 khz’dir.

Yani yukarıdaki subwoofer’a 1 khz çaldırsaydık, evet o zaman bize 80w yeterli olacaktı. Ama bir subwoofer’ın görevi genellikle 120 hz’in altını çalmaktır. Bu noktada işler karmaşıklaşır. Alt frekanslara indikçe güç ihtiyacı katlanarak artar. Bunun için bir ortalama bulunmaya çalışılmışsa da hesaplamanın her cihazın özelliklerine göre ayrı ayrı yapılması gerektiği için ortak bir formülü yoktur.

Subwooferların güç ihtiyacını bulabilmek için X-max değerlerine (Koninin ileri geri doğrusal hareket sınırına), koni çapına, duyarlılığına, termal özelliklerine göre bir formül oluşturmak gereklidir. Bu ise karmaşık bir iştir ve genelleme yapmamızı zorlaştırır.

İşte bu nedenle bir subwoofer ne kadar güçlü olursa o kadar iyidir.

Ancak yine de aralarında devasa farklar var gibi gözüken değerlerin gerçek hayatta çok fark yaratmayabileceğini de unutmayalım

Mesela, D15s 2.000w rms gücüne sahipken Perlisten R18s 1.000w rms gücündedir. Peki bu D15s’in 2 kat daha çok ses çıkaracağı anlamına mı gelmektedir? Tabi ki hayır. Yukarıda gördüğümüz gibi, gücü 2 katına çıkartırsak, yani 1.000w’ı, 2.000w’a çıkartırsak ses seviyesini 3 db artırabiliriz. Diğer yandan, 15” ile 18” koni boyunu formüle eklersek koni boyutunun önemi daha ağır basabilir. Formüle esneme değerlerini (x-max) de eklersek daha da farklı bir görüntü karşımıza çıkabilir.

Uzun lafın kısası, subwoofer’larda güç önemlidir, ama tek başına bir anlam ifade etmeyebilir.

Bu yazı ile alakalı sorularınız varsa ya da Hi-Fi/Sinema Sistemlerini merak ediyor ve bu hobiye giriş yapmak istiyorsanız, Telegram grubumuza da bekleriz: https://t.me/FilmSesHifi

YouTube kanalımızı da takibe almayı unutmayın. www.youtube.com/@filmses

Sonraki yazıda görüşünceye dek, sevgi ve sağlıcakla kalın…Keyifli dinletiler…